نخستین هواپیماهای جنگنده
نخستین هواپیماهای جنگنده
نخستین خلبانان غالباً ثروتمندانی ورزشکار،جسور و بی باک بودند،بنابراین پندار شلیک کردن به یکدیگر ،در جنگ از نظر آنها کاملا ًناجوانمردانه بود.هر چند ،طولی نکشید که خلبانان به هنگام پروازنیز ،باخود تفنگ و تپانچه حمل کرده و به قصد کشتن به یکدیگر شلیک می کردند.نخستین عملیات جنگ واقعی در طول جنگ جهانی اول ،در اکتبرسال 1914،به وقوع پیوست ،زمانی که یک هواپیمای فرانسوی با آتش مسلسل خود به یک هواپیمای آلمانی حمله کرده و باعث سقوط آن شد.اختراع دنده خلاص کنinterrupter gear توسط آنتونی فوکر هلندی،به هواپیماهای آلمانی اجازه دادتا ازمیان محور ملخ هواپیماهای خود در هنگام پرواز به سمت جلو آتش کنند.این بدان مفهوم بود.که خلبان های جنگنده می توانستند دماغه هواپیماهای خود را به سوی هواپیماهای دشمن هدف بگیرند و آن را با شلیک ساقط کنند.بین سالهای 1914 و 1918 ،سرعت هواپیماهای جنگی از 105 به 270 کیلومتر در ساعت افزایش یافت.نخستین جنگنده ها در ارتفاع 4 کیلومتری پرواز می کردند،اما در پایان جنگ،ارتفاع پرواز به بیش از 6کیلومتر رسیده بود.جنگنده آلمانی آلباتروس حداکثر سرعتی برابر 55 کیلومتر در ساعت داشته و مسلح به دو مسلسل 7.9 میلیمتری بود.درفاصله بین دو جنگ جهانی،در صنعت ساخت هواپیماهای تمام فلزی با مسلسل هایی که در بال هوایما تعبیه شده بودو آتشبارهایی با گلوله های انفجاری،پیشرفت هایی حاصل شدوتا سال 1939 جنگنده میسر اشمیت با حداکثر سرعتی برابر 570 کیلومتر در ساعت و در سال 1945 همین جنگنده با موتوری که همه پیستون های آن در یک ردیف قرار داشتند، به قدرت 1900 اسب بخار ،حداکثر سرعتی برابر 690 کیلومتر در ساعت داشت.سلاح های این جنگنده ها یک توپ 75/31 و دو مسلسل 87/7 میلیکتری بود.در جنگ جهانی دوم،جنگنده های متفقین ،هواپیماهای دریایی انگلیسی اسپیت فایر و موستانگ ،ساخت آمریکای شمالی،از نمونه های مشهور بودند.جنگنده موستانگ که مجهز به یک تانکر سوخت اضافی بود،حداکثر سرعتی برابر 703 کیلومتر در ساعت داشت و محدوده پرواز آن این امکان را به خلبان می داد که هواپیماهای بمب افکن را در مسیر برلین و بازگشت از آن اسکورت کنند.
تاریخچه هواپيماهای جنگنده
بيش از صد سال از ساخت اولين هواپيما به دست برادران رايت ميگذرد. هواپيماي برادران رايت با آن
ساختمان بسيار ساده و سطوح كنترل سادهتر از بدنه، كمتر از 1 دقيقه مداومت پروازي داشت، ولي به هر
حال سرآغاز ساخت هواپيماها محسوب ميشود. از آن پس عصر هوانوردي آغاز شد و علوم هوانوردي با
سرعت بسيار عجيبي پيشرفت كرد. كشورهايي كه در اين صنعت سرمايهگذاري كردند، هنوز هم در حال
سود بردن از تحقيقات سالهاي پيش خود هستند و هر روز قدرتمندتر ميشوند.
در بسياري از مقالات يا توضيحات هوانوردي از يك هواپيماي جنگنده، به واژههايي چون نسل پنجم، نسل
چهارم و... بر ميخوريم. اين واژهها در واقع يك نوع طبقهبندي غيررسمي هواپيماهاي جنگنده و تنها روش
براي شناسايي بهتر جنگندهها براساس تاريخ و توانمنديهايشان است. براي آشنايي بيشتر با نسلهاي
گوناگون جنگندهها، در اين نوشتار سعي شده با مثالهايي از ابتدا تاكنون وجه تمايزي از نسلهاي گوناگون
جنگندهها را معرفي كنيم.
نسل اول جنگندهها، بيشتر به جنگندههايي اطلاق ميشود كه در ابتداي عصر جت و در سالهاي 1945 تا
1955 ميلادي- يعني بعد از جنگ جهاني دوم و تا زمان پايان جنگ كره- توليد شدند. اين هواپيماها، اولين
هواپيماهايي بودند كه به موتورهاي توربوجت مجهز شدند، ولي با تمام اين اوصاف قادر به شكستن ديوار
صوتي (Sound barrier) نبودند و از نظر توانايي و قابليتهاي جانبي، بسيار به همان هواپيماهاي پيستوني
جنگ جهاني دوم شبيه بودند و تنها وجه مثبت آنها، توانايي سرعتگيري سريعتر بود.
اين هواپيماها كه از معروفترين آنها ميتوان F-86 سابر آمريكايي- كه در اختيار نيروي هوايي ايران نيز بود- و
هواپيماي ميگ- 15 روسي اشاره كرد كه اغلب مجهز به رادار نبوده و از همان سلاحهاي معمولي توپ و
بمبهاي سقوط آزاد و غير دقيق و راكتهاي معمولي استفاده ميكردند.
جنگندههاي نسل دوم كه طي سالهاي 1955 تا 1960 ميلادي توليد شدند، هواپيماهايي بودند كه سرعت
بيشتر، سيستمهاي راداري تشخيص هدف و اولين موشكهاي هوا به هواي هدايت شونده كه سايد ويندر (
Sidewinder) نام داشت و هم اكنون نيز از آن بسيار استفاده ميشود، دارا بودند. اين جنگندهها، در حقيقت
با به عمل گيري درسهايي كه در جنگ كره آموخته شد، طراحي و توليد شدند. نمونه جنگندههاي نسل
دوم هواپيماي F-104 (استارفايتر) را ميتوان نام برد. هواپيماهاي نسل دوم اولين جنگندههايي بودند كه
قادر به حفظ سرعتهاي مافوق صوت در پرواز مستقيم بودند. پيشرفتهاي چشمگير در صنعت موشكهاي
هوا به هوا، موجب شد كه براي اولين بار در جهان از اين موشكها به عنوان سلاح اوليه و اصلي هواپيما به
جاي همان توپ معمولي استفاده شود.
در حدود سالهاي 1960 تا 1970، نسل سوم جنگندهها كه بيشتر جنگندههايي را كه در جنگ ويتنام شركت
كردند، پوشش ميدهد، متولد شدند. اكثر اين جنگندهها اولين هواپيماهاي چند منظوره بودند كه قادر به
انجام مأموريتهاي هوا به هوا و هوا به زمين به صورت همزمان بودند. مشهورترين هواپيماي اين نسل
هواپيماي جنگنده فانتوم F-4 است كه در نمونههاي گوناگوني ساخته شد و به خدمت نيروي هوايي
كشورهاي بسياري در جهان از جمله ايران نيز درآمده است. وبلاگ شوق پرواز
نخستین خلبانان غالباً ثروتمندانی ورزشکار،جسور و بی باک بودند،بنابراین پندار شلیک کردن به یکدیگر ،در جنگ از نظر آنها کاملا ًناجوانمردانه بود.هر چند ،طولی نکشید که خلبانان به هنگام پروازنیز ،باخود تفنگ و تپانچه حمل کرده و به قصد کشتن به یکدیگر شلیک می کردند.نخستین عملیات جنگ واقعی در طول جنگ جهانی اول ،در اکتبرسال 1914،به وقوع پیوست ،زمانی که یک هواپیمای فرانسوی با آتش مسلسل خود به یک هواپیمای آلمانی حمله کرده و باعث سقوط آن شد.اختراع دنده خلاص کنinterrupter gear توسط آنتونی فوکر هلندی،به هواپیماهای آلمانی اجازه دادتا ازمیان محور ملخ هواپیماهای خود در هنگام پرواز به سمت جلو آتش کنند.این بدان مفهوم بود.که خلبان های جنگنده می توانستند دماغه هواپیماهای خود را به سوی هواپیماهای دشمن هدف بگیرند و آن را با شلیک ساقط کنند.بین سالهای 1914 و 1918 ،سرعت هواپیماهای جنگی از 105 به 270 کیلومتر در ساعت افزایش یافت.نخستین جنگنده ها در ارتفاع 4 کیلومتری پرواز می کردند،اما در پایان جنگ،ارتفاع پرواز به بیش از 6کیلومتر رسیده بود.جنگنده آلمانی آلباتروس حداکثر سرعتی برابر 55 کیلومتر در ساعت داشته و مسلح به دو مسلسل 7.9 میلیمتری بود.درفاصله بین دو جنگ جهانی،در صنعت ساخت هواپیماهای تمام فلزی با مسلسل هایی که در بال هوایما تعبیه شده بودو آتشبارهایی با گلوله های انفجاری،پیشرفت هایی حاصل شدوتا سال 1939 جنگنده میسر اشمیت با حداکثر سرعتی برابر 570 کیلومتر در ساعت و در سال 1945 همین جنگنده با موتوری که همه پیستون های آن در یک ردیف قرار داشتند، به قدرت 1900 اسب بخار ،حداکثر سرعتی برابر 690 کیلومتر در ساعت داشت.سلاح های این جنگنده ها یک توپ 75/31 و دو مسلسل 87/7 میلیکتری بود.در جنگ جهانی دوم،جنگنده های متفقین ،هواپیماهای دریایی انگلیسی اسپیت فایر و موستانگ ،ساخت آمریکای شمالی،از نمونه های مشهور بودند.جنگنده موستانگ که مجهز به یک تانکر سوخت اضافی بود،حداکثر سرعتی برابر 703 کیلومتر در ساعت داشت و محدوده پرواز آن این امکان را به خلبان می داد که هواپیماهای بمب افکن را در مسیر برلین و بازگشت از آن اسکورت کنند.
تاریخچه هواپيماهای جنگنده
بيش از صد سال از ساخت اولين هواپيما به دست برادران رايت ميگذرد. هواپيماي برادران رايت با آن
ساختمان بسيار ساده و سطوح كنترل سادهتر از بدنه، كمتر از 1 دقيقه مداومت پروازي داشت، ولي به هر
حال سرآغاز ساخت هواپيماها محسوب ميشود. از آن پس عصر هوانوردي آغاز شد و علوم هوانوردي با
سرعت بسيار عجيبي پيشرفت كرد. كشورهايي كه در اين صنعت سرمايهگذاري كردند، هنوز هم در حال
سود بردن از تحقيقات سالهاي پيش خود هستند و هر روز قدرتمندتر ميشوند.
در بسياري از مقالات يا توضيحات هوانوردي از يك هواپيماي جنگنده، به واژههايي چون نسل پنجم، نسل
چهارم و... بر ميخوريم. اين واژهها در واقع يك نوع طبقهبندي غيررسمي هواپيماهاي جنگنده و تنها روش
براي شناسايي بهتر جنگندهها براساس تاريخ و توانمنديهايشان است. براي آشنايي بيشتر با نسلهاي
گوناگون جنگندهها، در اين نوشتار سعي شده با مثالهايي از ابتدا تاكنون وجه تمايزي از نسلهاي گوناگون
جنگندهها را معرفي كنيم.
نسل اول جنگندهها، بيشتر به جنگندههايي اطلاق ميشود كه در ابتداي عصر جت و در سالهاي 1945 تا
1955 ميلادي- يعني بعد از جنگ جهاني دوم و تا زمان پايان جنگ كره- توليد شدند. اين هواپيماها، اولين
هواپيماهايي بودند كه به موتورهاي توربوجت مجهز شدند، ولي با تمام اين اوصاف قادر به شكستن ديوار
صوتي (Sound barrier) نبودند و از نظر توانايي و قابليتهاي جانبي، بسيار به همان هواپيماهاي پيستوني
جنگ جهاني دوم شبيه بودند و تنها وجه مثبت آنها، توانايي سرعتگيري سريعتر بود.
اين هواپيماها كه از معروفترين آنها ميتوان F-86 سابر آمريكايي- كه در اختيار نيروي هوايي ايران نيز بود- و
هواپيماي ميگ- 15 روسي اشاره كرد كه اغلب مجهز به رادار نبوده و از همان سلاحهاي معمولي توپ و
بمبهاي سقوط آزاد و غير دقيق و راكتهاي معمولي استفاده ميكردند.
جنگندههاي نسل دوم كه طي سالهاي 1955 تا 1960 ميلادي توليد شدند، هواپيماهايي بودند كه سرعت
بيشتر، سيستمهاي راداري تشخيص هدف و اولين موشكهاي هوا به هواي هدايت شونده كه سايد ويندر (
Sidewinder) نام داشت و هم اكنون نيز از آن بسيار استفاده ميشود، دارا بودند. اين جنگندهها، در حقيقت
با به عمل گيري درسهايي كه در جنگ كره آموخته شد، طراحي و توليد شدند. نمونه جنگندههاي نسل
دوم هواپيماي F-104 (استارفايتر) را ميتوان نام برد. هواپيماهاي نسل دوم اولين جنگندههايي بودند كه
قادر به حفظ سرعتهاي مافوق صوت در پرواز مستقيم بودند. پيشرفتهاي چشمگير در صنعت موشكهاي
هوا به هوا، موجب شد كه براي اولين بار در جهان از اين موشكها به عنوان سلاح اوليه و اصلي هواپيما به
جاي همان توپ معمولي استفاده شود.
در حدود سالهاي 1960 تا 1970، نسل سوم جنگندهها كه بيشتر جنگندههايي را كه در جنگ ويتنام شركت
كردند، پوشش ميدهد، متولد شدند. اكثر اين جنگندهها اولين هواپيماهاي چند منظوره بودند كه قادر به
انجام مأموريتهاي هوا به هوا و هوا به زمين به صورت همزمان بودند. مشهورترين هواپيماي اين نسل
هواپيماي جنگنده فانتوم F-4 است كه در نمونههاي گوناگوني ساخته شد و به خدمت نيروي هوايي
كشورهاي بسياري در جهان از جمله ايران نيز درآمده است. وبلاگ شوق پرواز
+ نوشته شده در سه شنبه هشتم اسفند ۱۳۹۱ ساعت 17:29 توسط رضا صابری
|
