مک‌دانل داگلاس اف-۴ فانتوم ۲ (به انگلیسی: McDonnell Douglas F-4 Phantom II)‏ (فانتوم به انگلیسی به معنای شبح) یک جنگنده/بمب‌افکن دو سرنشینه ۲ موتوره مافوق صوت و دوربرد است که توانایی عملیات در همه شرایط آب و هوایی را دارد. از فانتوم به عنوان یکی از بهترین جنگنده‌های سده بیستم میلادی نام برده می‌شود.فانتوم ۲ از سال 1960 وارد خدمت در  نیروی دریایی گردید و شرکت داگلس این هواپیما را تا اواخر دهه ۱۹۷۰ برای نیروی دریایی امریکا می‌ساخت سرعت فانتوم به عنوان یک جنگنده بزرگ به بیش از ۲/۲ماخ می‌رسد، در عین حال توانایی حمل ۸۴۸۰ کیلوگرم سلاح و مهمات از جمله موشک٬راکت و بمب را در ۹ جایگاه خارجی دارا می‌باشد. اف-۴ مانند دیگر رهگیرهای زمان خود فاقد توپ داخلی طراحی شده بود. در مدل‌های بعدی، توپ چرخشی ام 61 والکان جاسازی شد. این جنگنده در ابتدای خدمت خود توانست ۱۵ رکورد جهانی هنگام پرواز همچون حداکثر سرعت و حداکثر ارتفاع پرواز[۳] را به خود اختصاص دهد[۴]. فانتوم به طور گسترده در جنگ ویتنام مورد استفاده قرار گرفت و به عنوان یک جنگنده برتری هوایی (و در اواخر جنگ شناسایی و بمب‌افکن) به خوبی ایفای نقش نمود. فانتوم ۴ آخرین جنگنده‌ نیروی هوایی امریکا بود که خلبان تک خال زیادی در قرن بیستم داشت. در جنگ ویتنام، یک خلبان از نیروی هوایی امریکاو یک خلبان از نیروی دریایی امریکا هرکدام به پنج پیروزی در نبرد هوایی دست یافتند و به عنوان خلبان تک خال رسیدند.[۵] این هواپیما در طی دهه‌های ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰ ستون فقرات نیروی هوایی امریکا  را تشکیل می‌داد. این هواپیما به‌تدریج با هواپیماهایی جدیدتری همچون اف۱۵ و اف۱۶ در نیروی هوایی امریکا، اف-۱۴ تام‌کت و اف-۱۸ هورنت در نیروی دریایی آمریکا جایگزین شد. در سال ۱۹۹۱ در جنگ خلیج از فانتوم اف-۴ برای شناسایی، شکار رادارها و موشک‌های زمین‌به‌هوا و نیز تحت‌فشار قرار دادن جنگنده‌های عراقی استفاده شد تا اینکه در سال ۱۹۹۶ میلادی رسما بازنشسته شد[۶][۷]. فانتوم اف-۴ تنها هواپیمایی بود که در هر دو تیم نمایش هوایی ایالات متحده یعنی تاندربیردز نیروی هوایی ایالات متحده (اف۴ای) و بلوانجل (متعلق به نیروی دریایی ایالات متحده) (اف۴جی) بکار گرفته شد[۸][۹][۱۰]. فانتوم علاوه بر نیروهای دریایی و هوایی ایالات متحده در ارتش‌ ۱۱ کشور دیگر نیز خدمت کرده‌است. تا سال ۱۹۸۱ در کل ۵۱۹۵ فروند فانتوم ساخته شد. فانتوم‌های اسراییلی در درگیری‌های اعراب و اسراییل عملیات‌های بسیاری انجام داده‌اند. و در جنگ ایران و عراق دولت ایران در سال ۱۹۷۴ تعداد ۲۰۹ فروند از این جنگنده را خرید که در جنگ ایران و عراق نقش مهمی ایفا کردند. این هواپیما هنوز در نیروی هوایی ۱۱ کشور از جمله ایران (انواع E و D ،RF4E) خدمت می‌کند. در نیروی هوایی ایالات متحده از آن به عنوان پهپاد (بدون سرنشین) به عنوان هدف در تمرینات موشکی و درگیری‌های هوایی استفاده می‌شود. خط تولید این هواپیما از ۱۹۵۸ تا ۱۹۸۱ فعال بوده و ۵۱۹۵ فروند اف-۴ در آن تولید شده‌است.